Đây là sự kiện đầu tiên của ngành thang máy do Hiệp hội Thang máy Việt Nam (VNEA) tổ chức có quy mô sâu rộng, hướng tới mục tiêu phát triển ngành bền vững, lâu dài. Các chuyên gia về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực sẽ thảo luận, đóng góp ý kiến về vấn đề hết sức cấp thiết: Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành thang máy Việt Nam.

Chủ tịch Hiệp hội Thang máy Việt Nam (VNEA) phát biểu khai mạc hội thảo

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Hải Đức – Chủ tịch Hiệp hội Thang máy Việt Nam nêu 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới để giúp ngành thang máy Việt Nam có thể vượt qua những khó khăn chung để bứt phá. Trong đó, vấn đề then chốt, quan trọng và mang tính chiến lược của nhóm 4 vấn đề đã đưa ra là bàn về thực trạng, giải pháp, định hướng để phát triển nguồn lực con người cho ngành thang máy.

Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ, TB&XH) Lê Văn Thanh đánh giá cao Hiệp hội Thang máy Việt Nam đã tổ chức hội thảo “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành thang máy Việt Nam”. Đây là hoạt động hết sức thiết thực nhằm hưởng ứng ngày Kỹ năng thanh niên thế giới 15/7/2022, được Liên hợp quốc lấy thông điệp “Hãy biến đổi kỹ năng thanh niên cho tương lai” làm chủ đề trong bối cảnh đang diễn ra những nỗ lực chung cùng hướng tới phục hồi kinh tế xã hội từ đại dịch Covid-19, giải quyết các thách thức chung của thế giới hiện nay như biến đổi khí hậu, xung đột, nghèo đói, gia tăng bất bình đẳng, công nghệ thay đổi nhanh chóng… và các thách thức khác.

Thứ trưởng Lê Văn Thanh đánh giá cao Hiệp hội Thang máy Việt Nam tổ chức hội thảo “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành thang máy Việt Nam”

Thứ trưởng Lê Văn Thanh đề nghị, Hiệp hội Thang máy Việt Nam tiếp thu, tổng hợp các ý kiến tại Hội thảo, phối hợp tham vấn, đề xuất đối với các cơ quan chức năng về hoạch định chính sách, quản lý nhà nước nhằm góp phần phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao gắn với công tác đảm bảo chất lượng, an toàn sức khỏe lao động lĩnh vực thang máy, thang cuốn. Đây là cơ sở để trình Chính phủ cập nhật, bổ sung, loại bỏ một số công việc ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn sức khỏe người lao động yêu cầu phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

Hội thảo đã nghe nhiều bản tham luận và phát biểu của các đại biểu, cùng trao đổi xung quanh thực trạng đào tạo, tuyển dụng nhân lực ngành thang máy, những khó khăn và giải pháp cho vấn đề này.

Tiến sĩ Nguyễn Chí Trường, Vụ trưởng Vụ Kỹ năng nghề, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã nêu thực trạng năng suất lao động (NSLĐ) của nước ta so với khối ASEAN (số liệu 2010): Bằng 1/30 lần NSLĐ của Singapore; 29% NSLĐ của Thái Lan; 13% của Malaysia… Những con số này sẽ là những sự cảnh báo để ngành thang máy Việt Nam thấy được cần phải làm gì để NSLĐ của nhân lực ngành này sẽ không rơi vào tình trạng nói trên.

Ông Trường nhấn mạnh, muốn tăng NSLĐ cần tạo nên hệ sinh thái phát triển kỹ năng nghề, bao gồm 6 trụ cột: Khung trình độ kỹ năng nghề Quốc gia; Chuẩn hóa kỹ năng nghề Quốc gia; Học tập suốt đời; Hệ thống đánh giá, cấp Chứng chỉ kỹ năng nghề Quốc gia; Tuyển dụng và sử dụng dựa vào kỹ năng nghề; Nguồn tài chính. Trong đó, Chuẩn hóa kỹ năng nghề Quốc gia là việc cấp thiết đối với ngành thang máy. Tuy nhiên, trên thực tế thì vấn đề này đối với ngành thang máy hiện còn đang bị “bỏ ngỏ”. Rõ ràng chúng ta đang thiếu một chuẩn mực về trình độ kỹ năng và đạo đức đối với nhân lực ngành thang máy.

Bên cạnh đó, Luật Việc làm và Nghị định 31/2015/NĐ-CP có quy định rõ về những công việc có khả năng gây nguy hiểm cho người lao động hoặc cộng đồng, nặng nhọc, độc hại,… yêu cầu cần có Chứng chỉ kỹ năng nghề Quốc gia. Tại sao đặc thù của công việc ngành thang máy có những tính chất tương đồng nhưng lại chưa áp dụng?

Theo Tiến sĩ Trần Thị Hồng Liên, Phó Giám đốc Văn phòng Giới sử dụng lao động – Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chất lượng lao động của Việt Nam đã được cải thiện. Số lượng lao động chưa qua đào tạo hoặc đào tạo ngắn hạn đã giảm, số qua các trường trung cấp, cao đẳng, đại học đã tăng. Cụ thể, tăng 8% đối với cao đẳng và tăng 15% đối với đại học (Thống kê giai đoạn 2012 – 2017). Điều này thể hiện xu hướng giáo dục nghề nghiệp ở Việt Nam vẫn chú trọng đại học nhiều hơn và chúng ta cần có giải pháp thay đổi để tránh “thừa thầy, thiếu thợ”. Ngành thang máy cũng không phải là ngoại lệ.

Trong Báo cáo Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2019 có nêu, chỉ có 29% doanh nghiệp FDI và 27% doanh nghiệp Việt Nam đánh giá người lao động đáp ứng được nhu cầu doanh nghiệp. Và điều đó cho thấy những thách thức không nhỏ với nhân lực ngành thang máy. Theo đại diện VCCI, ngành thang máy cần đánh giá đúng nhu cầu nhân lực, từ đó gắn kết đào tạo với thực tiễn để đạt hiệu quả. Khung chương trình đào tạo cần phải được chuẩn hóa, tiệm cận với các chương trình đào tạo quốc tế. Xây dựng hệ thống giáo dục 4.0, đào tạo đi tắt đón đầu để nắm bắt các cơ hội tạo ra nhân lực chất lượng, phục vụ không chỉ thị trường trong nước mà còn xuất khẩu chuyên gia, kỹ thuật viên cao cấp cho thị trường lao động quốc tế.

Chia sẻ về vấn đề này, TS. Nguyễn Đức Hạnh, Viện trưởng Viện kỹ thuật ứng dụng Thang máy (VILEA) cho biết VILEA sẵn sàng tiên phong phối hợp cùng các cơ quan quản lý nhà nước, hệ thống giáo dục nghề nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp chuẩn hóa chương trình và tham gia công tác đào tạo về kỹ thuật thang máy. Đây là tiền đề quan trọng để giải quyết “cơn khát” nhân lực có trình độ trong việc lắp đặt, bảo trì, sửa chữa thang máy. Công tác đào tạo quản trị nhân lực cũng sẽ được VILEA chuyển giao theo nhu cầu của các doanh nghiệp.. TS. Nguyễn Đức Hạnh cho rằng, chiến lược đào tạo này không chỉ đáp ứng nhu cầu cung ứng nhân lực có tay nghề cho thị trường lao động trong nước mà còn hướng tới mục tiêu xuất khẩu chuyên gia, kỹ thuật viên cao cấp cho thị trường lao động quốc tế.

Tại hội thảo, các đại biểu đã được nghe nhiều tham luận khác với các góc nhìn, tiếp cận, phân tích khác nhau về vấn đề nhân lực ngành thang máy.

Kết luận hội thảo, Chủ tịch Hiệp hội Thang máy Việt Nam Nguyễn Hải Đức cho biết, với vai trò của mình, Hiệp hội sẽ tiếp thu, tổng hợp tất cả các ý kiến đóng góp quý giá tại hội thảo, tham mưu đề xuất với các cơ quan quản lý nhà nước xây dựng các chính sách phù hợp, giải quyết “nút thắt” chất lượng nguồn nhân lực để ngành công nghiệp thang máy Việt Nam phát triển bền vững…Hội thảo được tài trợ bởi: Đơn vị tài trợ Kim cương – Gama Service, Đơn vị tài trợ Vàng – GamaLift và Đơn vị tài trợ Đồng hành – Thiên Nam Elevator.